کلاچ یک کلمه انگلیسی است و به معنی اتصال است. لیکن معنی مصطلح آن به وسیله‌ای اتلاق می‌گردد که عمل اتصال یا قطع کردن را انجام می‌دهد.
کلاچ ها اجزائی از ماشین هستند که به هنگام نیاز، ارتباط یک محور را به محور دیگر برقرار و یا قطع می کنند و سرعت های ان دو محور را به یک سرعت تبدیل می نمایند
کلاچ ها که قابل قطع و وصل می باشند همیشه از طریق اصطحکاک گشتاور را منتقل می نمایند برای ایجاد نیروی اصطحکاک لازم از نیروی:
مکانیکی و الکتریکی وهیدرولیکی و نپوهاتیکی استفاده می شوند.
انواع کلاچ
کلاچ یک صفحه‌ای
کلاچ مغناطیسی
کلاچ تسمه‌ای
کلاچ مخروطی
کلاچ های اتوماتیک
کلاچ های قطع و وصل شونده هیدرولیکی و پنوماتیکی
کلاچ های صفحه ای
یکی از متداول ترین کلاچ هایی که در صنعت اتومبیل سازی مورد استفاده قرار می گیرد کلاچ های یک صفحه ای هستند از مزایای این نوع کلاچ ها می توان به :
ساختار ساده
حجم کم
نیروی تماس زیاد
سایش لنت نسبتا کم
غیر حساس به سرعت های زیاد و شرایط محیطی
کلاچ های مخروطی :
در این نوع کلاچ نیروی اصطحکاک توسط درگیر شدن سطح جانبی یک مخروط خارجی با یک مخروط داخلی انجام می پذیرد.
کلاچ های اتوماتیک:
این نوع کلاچ های بدون استفاده از نیروی خارجی به طور اتوماتیک عمل قطع و وصل را انجام می دهند و معمولا به سه دسته تقسیم بندی می شوند:
• کلاچ های ایمنی
• کلاچ های سانتر یفیوژ
• کلاچ های یک جهته
کلاچ های ایمنی
این کلاچ ها زمانی به کار می افتند که گشتاور چرخشی سیستم از گشتاور چرخشی تنظیم شده آن ها زیاد تر شود در این صورت ارتباط دو محور محرک و متحرک را به طور اتوماتیک قطع می کنند. لازم به ذکر است که این نوع کلاچ ها از اعمال گشتاورهای بیش از حد به سیتم جلوگیری می کند.
کلاچ های یک جهته
این نوع کلاچ ها حرکت را فقط در یک جهت با توجه به یک جهت چرخشی محور محرک انتقال می دهد
کلاچ های قطع و وصل شونده الکتریکی
این کلاچها به شکلهای یک صفحه ای ساخته می شوند. عامل اصلی عمل قطع و وصل حرکت ، انرژی حاصل از الکترومغناطیسی است. این کلاچها سریع قطع و وصل می شوند و از نظر ابعادی نسبتاً کوچک می باشند.
کلاچ های قطع و وصل شونده الکتریکی
در این کلاچها برای فشاردادن صفحات به یکدیگر از نیروی الکترومغناطیسی استفاده می شود و دائماً به جریان برق احتیاج دارد. همچنین به دلیل جریان برق مداوم احتیاج به یک سیستم خنک کننده نیز می باشد. شکل زیر نمایی از یک نوع از این کلاچهاست.
اگرچه گران قیمت هستند ولی در سیستمهای کنترل اتوماتیک ، ماشینهای افزار و مخصوصاً در دستگاههای NC و CNC مصرف زیادی دارند.
کلاچ برقی هوشمند
• کلاچ برقی هوشمند یک وسیله مدرن و جدید است که راحتی رانندگی یک خودرو اتوماتیک را با هزینه کم و بسیار اقتصادی فراهم مینماید.
• در هنگام نصب کلاچ برقی هوشمند هیچ تغییری در وضعیت خودرو داده نمی شود
واین وسیله شامل یک موتور و یک مدار فرمان تماما الکترونبکی میباشد که همگی در اطراف موتور خودرو نصب میگردند همچنین یک کلید اصلی که در داخل اتاق ودر دسترس راننده قرار میگیرد تا در مواقع لزوم دستگاه را روشن یا خاموش نماید .علاوه بر آن یک کلید فشاری کوچک بر روی دنده خودرو نصب و راننده به کمک آن از دستگاه استفاده مینماید.
یک سویچ ظریف بر روی دنده قرار میگیرد که امکان کنترل کلاچ را فراهم مینماید
کلاچ های قطع و وصل شونده هیدرولیکی و پنوماتیکی
سیستم ارتباط دهنده این نوع کلاچها پنوماتیکی و یا هیدرولیکی می باشند.
این کلاچ به راحتی قطع و وصل می شوند. چون تاثیر ناهمواریهای مهندسی و یا ساخت موجود در بین محورها را در موقع کار از بین می برند و همانند یک کلاچ لاستیکی عمل می کنند.
کلاچهای هیدرولیکی
از کلاچهای هیدرولیک در گیربکسهای اتوماتیک استفاده می شود. یک گیربکس به تنهایی تمام اتوماتیک نیست. مگر اینکه شامل مکانیزمی باشد که بتواند بطور اتوماتیک ارتباط موتور و گیر بکس را قطع و وصل کند. وسایلی که این کار را انجام می دهند کوپلینگ های هیدرولیکی و مبدلهای گشتاور هستند.
هر دو گشتاور موتور را به گیر بکس منتقل می کنند. اما مبدل گشتاور قادر به افزایش گشتاور موتور است در حالی که کوپلینگ هیدرولیکی این توانایی را ندارد .
