مقدمه
سیستمهای برقی تنظیم صندلی ،آینه و نورگیر را در یک فصل گنجانده ایم زیرا شبیه یکدیگر کار می کنند . شیشه بالابر و قفل مرکزی برقی نیز شبیه هم کار می کنند .
اساسا همه این سیستمها با استفاده از یک یا چند موتور یا آهنربای دائمی همراه با یک مدار معکوس کننده جهت جریان کار می کنند در شکل ۱ یک مدار متداول برای معکوس کردن جریان در موتور نشان داده شده است . وقتی کلید زده می شود یکی از رله ها به کار می افتد و قطبیت جریان رسیده به یک طرف موتور را تغییر می دهد . اگر کلید را به طرف دیگر بزنیم ، قطبیت طرف دیگر موتور تغییر می کند . وقتی موتور کار نمی کند پتانسیل دو طرف آن برابر است ،بنابراین وقتی وقتی موتور متوقف می شود ،این کار را به صورت آنی انجام می دهد .اصلاحات دیگری هم به عمل می آید تا این سیستمها بهتر کار کنند . کلید های حدی ،حافظه های وضعیت و محدود کنند نیرو از همه متداولترند . در بخش های بعدی به شرح این اصطلاحات می پردازیم .
شکل – ۱
تنظیم برق صندلی
برای تنظیم صندلی از چند موتور استفاده می شود که بخشهای مختلف آن را جابجا می کنند . حرکت صندلی به روشهای زیر ممکن است :
حرکت جلو به عقب
تغییر ارتفاع عقب تشک
تغییر ارتفاع جلو تشک
تغییر شیب پشتی
تغییر ارتفاع زیر سری
تکیه گاه کمر
در شکل ۲ یک صندلی با سیستم تنظیم برقی نشان داده شده است . در این سیستم از چهار موتور و وضعیت ده و یک موتور کوچکتر برای به کار انداختن پمپی که کیسه تکیه گاه کمر را کنترل می کند استفاده می شود . هر موتور به وسیله یک کلید اهرمی ساده به مار می افتد که دو رله را ،چنانکه شرح داده شد ،کنترل می کند . این صندلی ۹ رله لازم دارد دو رله برای هر موتور و یک رله برابی کنترل جریان اصلی . در بعض خودروها ،وقتی صندلی تنظیم شد ،وضعیت آن به حافظ سپرده می شود تا ، در صورت جابجا شدن صندلی،بتوان آن را به جای اول برگرداند .
شکل – ۲
این سیستم غالبا با سیستم تنظیم آینه برقی تلفیق می شود . در شکل ۳ نحوه ثبت وضعیت صندلی در حافظه نشان داده شده است وقتی صندلی جابجا می شود یک مقاومت متغیر ،که با موتور اتصال مکانیکی دارد ،نیز جابجا می شود .مقدار مقاومت الکتریکی این مقاومت به به واحد کنترل الکتریکی پسخورانده می شود این مقدار را می توان به چند روش «به خاطر سپرد »، بهترین روش رساندن جریانی با ولتاژ ثابت به این مقاومت است ، به طوری که خروجی نسبت به وضعیت صندلی متناسب با وضعیت باشد . سپس می توان این ولتاژ را از حالت قیاسی به رقمی تبدیل کرد تا «عدد»ی ساده بدست آید که در حافظه رقمی ذخیره شود .
شکل – ۳
وقتی راننده شستی کلید فراخوانی حافظه را فشار می دهد رله های موتور به وسیله واحد کنترل الکترونیکی فعال می شوند تا عدد ثبت شده در حافظه با عدد پسخورانده از صندلی برابر شود وقتی موتور روشن است ،این سیستم از دور خارج می شود تا صندلی نتواند در حین رانندگی تغییر وضعیت دهد و وضعیت خطرناکی پیدا کند . در این حالت باز هم می توان با زدن کلید ها ،به صورت عادی ،صندلی را تنظیم کرد . غالبا گرمکن صندلی را نیز در این سیستم می گنجانند
آینه برقی
اکنون در بسیاری از خودرو ها می توان آینه ها ،به ویژه آینه بغل طرف سرنشین ، را به صورت برقی تنظیم کرد . سیستم مورد استفاده برای تنظیم آینه بسیار ششبیه سیستمی است که برای تنظیم صندلی به کار می رود . دو موتور کوچک آینه را در امتدادهای عمودی و افقی حرکت می دهند . در حال حاضر در بسیاری از آینه ها یک عنصر گرمکن برقی نیز در پشت قسمت شیشه ای آینه تعبیه می شود . وقتی سوئیچ برای اولین بار باز می شود این گرمکن شیشه عقب نیز مربوط کرد .
در شکل ۴ یک مدار آینه برقی نشان داده شده است که مقامتهای پسخورد فرست به حافظه نیز دارد.
شکل – ۴
نور گیر برقی
مدار نور گیر برقی شبیه مدار معکوس کننده جهت جریان کار می کند اما برای لغزاندن ، کج کردن و بسته نگه داشتن دریچه نور گیر ، به اجزا و مدار های بیشتری نیاز است . قطعات اضافی مورد استفاده عبارتند از یک میکروسوئیچ و یک رله قفل شو . رله قفل شو شبیه رله معمولی کار می کند ،با این تفاوت که هر بار برق دار می شود ،در همان وضعیت قفل می کند . مکانیسم کار شبیه مکانیسم کار خودکارهای ته شستی دار است . میکروسوئیچوضعیت مکانیکی دارد ،به طوری که وقتی عمل می کند که دریچه نور گیر بسته باشد . راننده می تواند با استفاده از یک کلید اهرمی نور گیر را تنظیم کند .در شکل ۵ مدار برق یک نورگیر نشان داده شده است .
شکل – ۵
کلید برق را به موتور می رساند تا آن را در جهت مورد نظر به کار بندازد . سپس نورگیر باز می شود یا وضعیت مایل به خود می گیرد . وقتی کلید برای بستن نورگیر فعال می شود ،موتور در جهت مقتضی کار می کند تا در نتیجه بسته شدن میکروسوئیچ ،رله قفل کننده تغییر وضعیت می دهد و موتور را متوقف می کند . اکنون باید کلید کنترل را رها کرد . و اگر کلید را دوباره فشار دهیم ، رله قفل کننده یک بار دیگر تغییر وضعیت می دهد و موتور به کار می افتد .
